Warmtepomp voor een huis in XXL-formaat

Een royaal bemeten villa nabij de Brusselse rand. De witte hal – inclusief witte gietvloer en grote ramen – geeft je meteen een futuristisch gevoel. Dat de bewoners oog hebben voor de toekomst hoeft dus niet te verwonderen. En die toekomst was ook het uitgangspunt voor de gebruikte technieken. In het technisch lokaal doet een geothermische warmtepomp in stilte zijn werk. Inclusief koelen op warmere dagen.

De cijfers spreken voor zich. Met drie badkamers en een bewoonbaar oppervlak van ruim 750 m² is dit een project van superlatieven. Hetzelfde geldt voor de aangewende technieken, met onder meer een uit de kluiten gewassen warmtepomp en een buffervat en boiler van respectievelijk 300 en 400 liter. We schuiven aan rond het zwembad, waar installateur Patrick Verbeken uit Affligem uitleg geeft over een van zijn meest opvallende realisaties.

“De eigenaar is een bouwpromotor uit de regio, gespecialiseerd in appartementen. We kennen elkaar al langer omdat hij voor de meeste projecten met een vaste groep professionals werkt. Ook architectenbureau Longeval hoort daarbij. Samen met dit bureau heb ik uitgezocht hoe we deze woning optimaal konden verwarmen. Een condensatieketel op gas was niet evident omdat het huis redelijk ver van de straat ligt. En omdat de bouwheer een fervent voorstander is van nieuwe technieken, heb ik vrijwel onmiddellijk een warmtepomp voorgesteld.”

Flexibele technologie

De warmtepomp in kwestie is een flexoTHERM exclusive. Regionaal vertegenwoordiger Filip Van Loock: “Het gaat hier om duurzame en energiezuinige Vaillant-toestellen die bovendien geschikt zijn om via het internet te bedienen. De grote voordelen van die warmtepompen zijn de stille werking en het feit dat je ze kan gebruiken met verschillende warmtebronnen: de lucht, het water of de bodem.”

Patrick: “Om een zo laag mogelijk E-peil te behalen, heeft de bouwheer gekozen voor geothermie. Er zijn vier verticale boringen van 107 meter diep. In het ideale geval hou je voor die boringen een tussenafstand van zowat 7 meter aan, opdat de boorgaten elkaar niet zouden beïnvloeden. Je moet ook minimaal 4 meter van het gebouw verwijderd blijven. Aan die twee voorwaarden konden we makkelijk voldoen omdat er voor het huis een oprit ligt die groot genoeg is. De boringen zelf zie je niet. Ze beginnen op anderhalve meter onder de grond.”

Koelen zonder kosten

Op een diepte van ruim 100 meter heeft de bodem een constante temperatuur van ongeveer 10 tot 12°C. ‘s Zomers en ‘s winters. Hierdoor heeft een geothermische warmtepomp een uitermate stabiele werking en een hoger rendement dan warmtepompen met water of lucht als warmtebron. Filip: “Het is een techologie die het overwegen waard is voor wie over de nodige plaats beschikt voor de boringen. Nog een voordeel is trouwens dat geothermie je toelaat de warmtepomp in te zetten als (passieve) koeling.”

“Voor mij was dat een belangrijk argument”, zegt Patrick. “Een passieve koeling betekent dat je de koelte van de bodem aanwendt om een aangename temperatuur in huis te creëren. En dat – in tegenstelling tot een actieve koeling – zonder de compressor van je warmtepomp in te schakelen. Het is dus een heel energiezuinige manier van koelen. Eigenlijk is het hier zo goed als gratis omdat er op het dak fotovoltaïsche zonnepanelen liggen. Er is ook wel airconditioning om pieken op te vangen of om het huis heel snel af te koelen.”

Drie badkamers

De grote warmtepomp is er niet alleen om het huis af te koelen of te verwarmen. Hij voorziet ook drie badkamers en een poolhouse van comfort. “In de master bathroom hebben de bewoners een douche met zijsproeiers. Als die sproeiers volledig openstaan, heeft de douche een debiet van wel 30 liter per minuut. Er is ook een groot ligbad. De kinderen hebben hun eigen badkamer met een ligbad en twee douches. En voor eventuele gasten is er eveneens een bad en een douche. Wie na het zwemmen wenst te douchen, kan terecht in het poolhouse.”

“Dit zijn niet de gebruikelijke vereisten voor warm water. Alles is hier een pak groter. Om die reden hebben we beslist om een boiler van 400 liter met dubbele spiraal te plaatsen: de geoSTOR VIH RW 400 zonneboiler voor warmtepompen. Dat toestel heeft twee warmtewisselaars: één om het water op te warmen met de warmtepomp en één om het op te warmen met een zonneboiler. In dit geval is er geen zonneboiler maar hebben we de twee warmtewisselaars in serie gelegd om een grotere capaciteit te krijgen.”

Automatisering

In de villa liggen vier circuits: twee voor het gelijkvloers en twee voor de verdieping. “Het water legt hier een afstand af die veel groter is dan normaal. Met die vier circuits beperken we de verliezen. Elke kring kan ook worden stilgelegd. Daarom hebben we in het technisch lokaal een allSTOR plus buffervat van 300 liter geplaatst.” Een ideale keuze, bevestigt Filip. Want dankzij de 14 cm dikke laag EPS-isolatie treden in de warmwaterboiler nauwelijks warmteverliezen op.

Opmerkelijk is dat alle kringen automatisch aangestuurd worden via de KNX-standaard. Het idee van een slimme woning is hier uitgebreid in de praktijk gebracht. “Je kan alles bedienen met de tablet: de koeling, de verwarming, de verlichting, ... Als er bijvoorbeeld voor langere tijd geen beweging is in een kamer of wanneer het raam openstaat, dan gaat de temperatuur vanzelf omlaag. De technicus die het systeem geprogammeerd heeft, had goede contacten met Vaillant. Dat is een must voor dit soort installaties.”

Vlotte contacten en stipte leveringen

Ook over zijn eigen contacten is Patrick heel tevreden. “Alles is goed verlopen voor dit project. Filip regelt de bestellingen. En ook al hebben we toestellen gebruikt die misschien niet zo courant zijn voor woningen, ze werden steeds tijdig geleverd. De warmteverlies- en capaciteitsberekeningen doe ik als elektromechanisch ingenieur liever zelf omdat ik graag controle houd over mijn projecten. Maar de keuze van het materiaal laat ik met veel plezier aan Vaillant over.”

We gaan nog even het technisch lokaal binnen, naast de hal. Het eerste wat opvalt, is de haast even strakke look als in de rest van het huis. “Ik vraag onze technici steeds om foto’s te maken van hun installaties. Ze zijn trots op hun werk. Voor het opstarten doe ik het liefst een beroep op Vaillant. Dat zijn bekwame mensen. En wanneer ik bel met technische vragen, voel ik dat ze er alles aan doen om een gepast antwoord te geven. Die uitstekende dienst na verkoop is wat het verschil maakt.